Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017

Αρέσουν στον Πλάτωνα οι ρομαντικές ταινίες;

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι επιφυλάσσει το μέλλον για τα κινηματογραφικά ζευγάρια των ρομαντικών ταινιών, όταν οι τίτλοι τέλους κάνουν την εμφάνιση τους; Το τελικό συνήθως πλάνο αφήνει τους πρωταγωνιστές μας σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, αγκαλιασμενους, να φιλιούνται και ίσως να δίνουν υποσχέσεις δέσμευσης ή αιώνιας αγάπης. "Αυτά γίνονται μόνο στις ταινίες" μάλλον θα 'χεις πει. Πόσο θα κρατήσει άραγε αυτό; Άντε περίπου εννιά μήνες ακόμα θα σου πουν οι ψυχολόγοι. Πόσο να μείνει ο Ρίτσαρντ Γκιρ με την Τζούλια Ρόμπερτς, πόσο η Belle με τον πρίγκηπα; Σίγουρα οι έρωτες και τα πάθη θα έχουν ημερομηνία λήξης.

Κάτι που χαρακτηρίζει ακόμα τις ρομαντικές ταινίες είναι οι ευκολίες. Οι συνεχείς και πολλαπλές συμπτώσεις που ευνοούν τους χαρακτήρες και την μεταξύ τους σχέση, σαν ένα μεταφυσικό σχέδιο που εκπληρώνεται στην εντέλεια, σαν μια απόφαση προειλημμένη από τον Θεό Έρωτα ο οποίος τοποθετεί τα πιόνια στα κατάλληλα σημεία, ώστε να εκτυλιχθεί το παιχνίδι του. Και ξαφνικά εσύ, στο κοινό, πετάγεσαι και με το δίκιο σου θα πεις ξανά "μα αυτά δεν μπορεί να συμβαίνουν στη πραγματικότητα". Συμβαίνουν;

Απάντηση στο πρώτο ερώτημα: έχει καμία σημασία το τέλος; Και η ίδια η ζωή μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως πτώση, ως παρατεταμένη αρρώστια, ως αναβολή της αναπόφευκτης απώλειας. Αλλά προτιμούμε να τη δούμε ως δημιουργία, ως Τέχνη, ως αγάπη, ακόμα κι αν εσωκλείει πόνο και αγωνία. Ο Πλάτωνας θα συμφωνούσε εδώ μαζί μας πώς ο καθαρός, ο Ουράνιος όπως τον αποκαλούσε έρωτας(σε αντίθεση με τον αγοραίο, τον Πάνδημο) είναι ακριβώς εκείνη η δύναμη η ανώτερη από τον θάνατο, εκείνη που θα σου εξασφαλίσει την αθανασία, έστω και αν αυτή κρατήσει για μια στιγμή.

Απάντηση στο δεύτερο ερώτημα: χωρίς να δώσουμε υπερφυσική χροιά στην εξήγηση μας, εφόσον οι Δύο έχουν ως κοινό στόχο την ένωση, θα υπερβούν τους οποιουσδήποτε περιορισμούς, θα διαβούν τον δικό τους Ρουβίκωνα και θα κερδίσουν, μα και θα ηττηθούν ταυτόχρονα. Κάθε κίνηση τους ίσως να μοιάζει στα μάτια του άλλου απρόσμενη και ανέφικτη. Μια τυχαία συνάντηση που θα κάνει ακόμα και μια Δευτέρα υποφερτή, μια κοινή σκέψη που ο συνομιλητής σου εκφράζει μόλις πριν την ξεστομίσεις. Τίποτα δεν είναι παράλογο. Οι Δύο, με την επιθυμία για όπλο και οδηγό, φοβισμένοι μα πάντα θαρραλέοι, τα καταφέρνουν, εκθρονίζουν το τυχαίο, το βέβαιο αρπάζει τα ηνία και γίνονται πια ένα.

Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2017

Μόνο οι ερωτευμένοι μένουν ζωντανοί

Μετά από κάτι χρόνια λοιπόν νέο κείμενο μισοκριτική/μισοwannabe δοκιμιακές σκέψεις πάνω στον έρωτα (?). Τέλος πάντων... Όπως ίσως τα γραπτά της σελίδας επιτρέπουν να φανεί, ο υποφαινομενος και υπογράφων εν γένει στέκεται κριτικά και με επιφύλαξη απέναντι στο φαινόμενο έρωτας/αγάπη. Υπάρχει άραγε η μοναδική αγάπη, είναι επιβεβλημένη; Είναι νομοτελειακό να χαθεί η φλόγα του έρωτα ή εμείς υπεύθυνοι για τον άδικο χαμό της; Τις ερωτήσεις αυτές προσπαθεί να απαντήσει μία ιδιαίτερη, ρομαντική και μαγευτική μέσα στην απλότητα της ταινία, το Only Lovers Left Alive του Jim Jarmusch.

Ο Αδάμ και η Εύα(όχι τυχαία επιλεγμένα ονόματα για δύο φιγούρες αγγελικά πλασμένες)είναι βαμπίρ, μα δεν θυμίζουν σε τίποτα τα αιμοδιψή πλάσματα του παρελθόντος. Είναι πια οι κατεξοχήν άνθρωποι ή μάλλον οι μόνοι που έχουν πια ανθρωπιά, καθότι βιολογικά βρίσκονται μεταξύ ζωντανού και νεκρού. Αγαπούν την φύση, τη μουσική, το χορό. Ασχολούνται με την ποίηση, τη λογοτεχνία, το σκάκι. Αντιθέτως, οι συμβατικοί πια άνθρωποι έχουν γίνει "ζόμπι", όπως ο Αδάμ τους αποκαλεί. Δεν είναι κύριοι του εαυτού τους αλλά υποχείρια πολυεθνικών που μολύνουν το ίδιο τους το αίμα μέσω του νερού, και κυβερνήσεων που τους χρησιμοποιούν ως αναλώσιμα πιόνια σε πολέμους για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών (Γίνονται πόλεμοι για το νερό ή ακόμα τσακώνονται για το πετρέλαιο;).

Στη ζοφερή αυτή πραγματικότητα του σύγχρονου Ντιτρόιτ, όπου τόσο η οικονομική όσο κι η αξιακή κρίση αποτυπώνονται στο σκοτεινό και παρηκμασμένο βιομηχανικό τοπίο, ο Αδάμ ασφυκτιά, και είναι έτοιμος να ανταλλάξει την αιώνια ζωή στην κόλαση των ζόμπι(η κόλαση είναι οι άλλοι προμήνυε ο Σαρτρ, και αν είσαι μορφωμένο και γοητευτικό βαμπίρ που έχει ζήσει σε αυτή για αιώνες, σίγουρα το νιώθεις στο πετσί σου) με την σιγουριά του θανάτου.

Σε τι έχει να ελπίζει; Τι απεμεινε στον πλανήτη αυτό εκτός απο παράλογη μισαλλοδοξια, τοξικα τοπία κι ακομα περισσότερο τοξικούς ανθρώπους;

Η επιστήμη.
Η τέχνη.
Μα πάνω από όλα, η Εύα. Ο ενσαρκωμένος Έρωτας. Η άφιξη της σηματοδοτεί την αναγέννηση του και είναι αφορμή για νέες κοινές περιπλανήσεις στα σώματα, για ακόμα μια βόλτα σε ένα σοκάκι που έχουν περιδιαβεί χιλιάδες φορές - κι όμως κάθε φορά είναι σαν πρώτη.

Οι δύο αποκτούν οντολογική υπόσταση, και μέσα στο περιβάλλον ηθικής και οικονομικής αβεβαιότητας διαμορφώνουν την δική τους πραγματικότητα. Δημιουργούν μια νησίδα ζωής και φωτός στην σκοτεινιά μιας βάρβαρης κοινωνικής ωμότητας όπου κάθε συναίσθημα και αδυναμία τείνουν να εκλείψουν.

Ίσως να είναι αφελείς, ξεπερασμένοι, παλιομοδίτες σε ένα "σύγχρονο" μα καθόλα αφιλόξενο υπόβαθρο. Ίσως να είναι γραφικά απομεινάρια του παρελθόντος. Όμως είναι ειλικρινείς, και ο έρωτας τους ζωογόνος. Για τους ίδιους αλλά και για την ίδια την κοινωνία. Ο έρωτας αυτός είναι η αλήθεια, είναι το μόνο που έχει απομείνει.

Συμπέρασμα: μόνο οι ερωτευμένοι μένουν ζωντανοί, οι υπόλοιποι επιβιώνουν.